پیشینه تاریخی شهرستان سلماس

شهرستان سلماس در استان آذربایجانغربی قدمت بسیار طولانی دارد. انگیزه ایجاد شهر سلماس این بوده است که چون یکی از روستاهای مستعد بوده و مرکزیت برتری داشته است با گسترش مبادلات بازرگانی و بازارهای هفتگی و جذب خدمات به صورت شهر درآمده است و با خراب شدن شهر دیلمقان در شب چهارشنبه هفدهم اردیبهشت 1309 خورشیدی به وسیله زلزله و کشته شدن حدود چهار صد هزار نفر در آن شهر، در یک کیلومتری شمال باختری خرابه های دیلمقان یعنی در محل شهر سلماس فعلی، شهر جدیدی با رعایت اسلوب مهندسی و با نقشه شطرنجی بنا گردیده و طبق تصویب دولت وقت « شاهپور » نامیده شده و پس از انقلاب اسلامی ایران به « سلماس » تغییر نام پیدا کرد. از حفاریهای به دست آمده از تپه تیان قدمت منطقه سلماس به دوران قبل از اسلام یعنی دوره مادها می رسد ( آدم نوسی، 1381: 7 ). این منطقه در دوره هخامنشیان جزء آخرین قسمت ارمنستان محسوب می شد و بنام « زاروند » مشهور بود. در دوره اشکانیان یکی از ایالت های حایل بین ایران و روم بوده و پس از شکست خسرو اشکانی ضمیمه متصرفات ساسانیان شده است.

در حال حاضر این شهر به نام شهر سلماس می باشد. سلماس از قدیم ترین ادوار تاریخی بر سر راه های ارتباطی قرار داشته و بدین جهت از موقعیت خاص سیاسی و تجاری برخوردار بوده است. راه کاروان رو « کهنه شهر ( تازه شهر فعلی ) »، که سلماس را به شهر « باش قعله » ترکیه وصل می کند راه تجارتی بین سلماس و ترکیه بوده است که در حال حاضر به صورت راه کاروان رو استفاده می شود. راه آهن ایران ترکیه از 20 کیلومتری شمال سلماس می گذرد و پس از گذشتن از معابر کوهستانی این شهرستان در ناحیه مرزی دهستان قطور به راه آهن کشور ترکیه وصل می شود ( ثابت ثانی، 1382: 5 ).

سعیدی محرم